| معبد یا مسجد غار | |
|---|---|
| نام | معبد یا مسجد غار |
| کشور |  ایران |
| استان | استان آذربایجان شرقی |
| شهرستان | شهرستان آذرشهر |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | مذهبی |
| دیرینگی | دوران پیش از تاریخ ایران باستان |
| دورهٔ ساخت اثر | دوران پیش از تاریخ ایران باستان |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۷۷۹ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱ فروردین ۱۳۴۷ |
| حمام چهار سوق | |
|---|---|
| نام | حمام چهار سوق |
| کشور | ایران |
| استان | استان آذربایجان شرقی |
| شهرستان | آذرشهر |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | حمام |
| دیرینگی | دوره قاجار |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۹۴۱۷ |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۴ مرداد ۱۳۸۲ |
| حمام ستوباد | |
|---|---|
| نام | حمام ستوباد |
| کشور | ایران |
| استان | استان آذربایجان شرقی |
| شهرستان | آذرشهر |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | حمام |
| دیرینگی | دوره قاجار |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۱۱۹۷۸ |
| تاریخ ثبت ملی | ۵ تیر ۱۳۸۴ |
اولین چاپخانه، اولین خیابانی که در ایران دارای برق شد، اولین پستخانه، اولین خط انتقال پست، کتابخانه عمومی، ایستگاه آتش نشانی، انجمن شهر، مرکز پلیس، حمل‌ونقل ریلی عمومی (با اسب) و... در تبریز بوده‌اند و به‌همین علت، تبریز شهر اولین‌ها نامیده می‌شود.
در مورد اینکه چه کسی ابتدا چاپخانه را در ایران دایر کرد اختلاف است.اما اولین چاپخانه سربی با حروف فارسی و عربی توسط میرزا زین العابدین تبریزی در تبریز دایر شد. اولین کتاب منتشرشده توسط این چاپخانه رساله جهادیه میرزاعیسی خان قائم مقام بود. این چاپخانه در سال ۱۲۴۵ تعطیل شد. در آن زمان هنوز واژه چاپ متداول نشده بود و به این دلیل آن را باسمه‌خانه، بصمه‌خانه، مطبعه، دارالطباعه و دارالطبع می‌نامیدند.
بعد از دایر شدن چاپخانه سربی در تبریز، اولین روزنامه شهرستان‌های ایران به نام «روزنامه ملتی» نیز در تبریز منتشر شد که خبری از آن در شماره‌های سال ۱۲۷۵ هجری قمری وقایع اتفاقیه دیده می‌شود.
راجع‌به محل چاپ اولین قرآن در ایران اختلاف نظر وجود دارد. به‌عقیده برخی از مورخین در اواسط سال‌های ۱۱۹۹ هجری شمسی قرآنی توسط میرزاحسین خطاطی شده و توسط میرزا اسدالّله لیتوگرافی (چاپ سنگی) شد، در حالی که کمی قبل از آن میرزا عبدالوهاب به سال ۱۱۹۵/۱۱۹۶ هجری شمسی قرآنی را چاپ کرده بود. گزارش تاریخی دیگر حاکی از آن است که از بین چاپ‌های قرآن که با استفاده از روش لیتوگرافی انجام شده‌اند، اولین در سال ۱۲۱۲ هجری شمسی در تبریز انجام شد.
رکورد دار رسم الخط اسلامی
این رکورد برای اولین بار در تبریز توسط هنرمند تبریزی سبحان مهرداد محمدپور انجام پذیرفته است. این هنرمند با ابداع بیش از چهارده خط خوشنویسی معاصر رکورد دار ابداع رسم الخط اسلامی می باشد.
کتابخانه
کتابخانهٔ عمومی تربیت، نخستین کتابخانهٔ دولتی ایران است که در سال ۱۳۰۰ به همت محمدعلی تربیت در شهر تبریز ایجاد شد. این کتابخانه در ابتدا «کتابخانه و قرائتخانهٔ عمومی معارف» نامیده می‌شد که بعدها به احترام بنیانگذار آن، تربیت نامیده‌شد.
در سال ۱۳۳۵ به علت کمبود فضای مطالعه، کتابخانهٔ ملی تبریز تأسیس شد که نسخه‌های خطی کتابخانهٔ تربیت پس از انقلاب به آن منتقل شده‌است. وقف‌نامه ربع رشیدی که اولین اثر ثبت‌شدهٔ ایران در حافظهٔ جهانی است، در این کتابخانه نگهداری می‌شود.
سینما
اولین سینمای عمومی ایران، به نام سینما سولی (خورشید) در سال ۱۲۷۹ (۵ سال پس از اختراع جهانی سینما توسط برادران لومیر) در سالن نسبتاً بزرگی در طبقه دوم آموزشگاه کاتولیک فرانسوی در جنب کلیسای کاتولیک‌ها توسط آنان در تبریز تأسیس شد. تاسیس نخستین سالن سینمای عمومی تهران توسط میرزا ابراهیم خان صحاف باشی در سال ۱۲۸۴ به چهار سال بعد مربوط است.
مدرسه
نخستین مدرسه تحصیلات ابتدایی به شیوه نوین در ایران توسط میرزا حسن رشدیه در ششگلان تبریز بنیاد نهاده شد.
میرزا حسن رشدیه در جوانی به بیروت رفت و در آنجا روش آموزش در دبستان‌ها را بررسی کرد پس از آن عازم استانبول شد آنگاه به مصر سفر کرد و پس از بازگشت به تبریز دبستانی به شیوهٔ آنها تاسیس کرد.
مدرسه مموریال نیز از مدارس قدیم شهر تبریز است که توسط آمریکایی‌ها اداره می‌شد.
کودکستان و مدرسه کر و لال‌ها
نخستین کودکستان و نخستین مدرسه کر و لال‌های ایران نیز در تبریز بنیاد گذاشته شد. جبار باغچه‌بان ابتدا در تبریز کودکستانی را تحت عنوان «باغچه اطفال» دایر کرد و به این دلیل خود را باغچه‌بان نامید. صمد سرداری‌نیا در کتاب «مشاهیر آذربایجان» در شرح زندگانی جبار باغچه‌بان می‌نویسد:
مدرسه کر و لال‌ها را جبار باغچه‌بان در سال ۱۳۰۳ با وجود مخالفت‌های زیاد از جمله رییس فرهنگ وقت دکتر محسنی در تبریز دایر کرد. این کلاس جنب باغچه اطفال باغچه‌بان در کوچه انجمن در ساختمان معروف به عمارت انجمن تأسیس شد.
جبار باغچه‌بان اولین مؤلف و ناشر کتاب کودک در ایران است. او از سال ۱۳۰۷ خورشیدی علیرغم دشواری‌های وسیع چاپ و کلیشه، چاپ کتاب‌های ویژه کودکان را با نقاشی‌هایی که خود می‌کشید آغاز کرد. یکی از کتاب‌های وی با عنوان «بابا برفی» توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ رسیده و شورای جهانی کتاب کودک آن را به عنوان بهترین کتاب کودک انتخاب کرد.
ادبیات نوین
میرزا عبدالرحیم نجارزاده تبریزی معروف به «طالبوف» بنیانگذار انشای جدید نامیده شده‌است. وی با کنار گذاشتن نوشتار ثقیل آن زمان، مطالب خود را با زبانی ساده و بی تکلف نشر داد و بدین ترتیب تأثیر زیادی بر متون فارسی گذاشت. وی به همراه میرزا زین‌العابدین مراغه‌ای در نثر و داستان نویسی و میرزا جعفر خامنه‌ای در شعر نخستین کسان بودند که تحول شگرفی را موجب شدند.
میرزا فتحعلی آخوندزاده بنیانگذار نمایشنامه‌نویسی ایران محسوب می‌شود. آخوندزاده نخستین ایرانی‌الاصلی بود که نمایشنامه‌نویسی را آغاز کرد. وی به دلیل اقامت در تفلیس از طریق سنت تئاتری آنجا با جهان تئاتر آشنا شده و آن را بهترین وسیله برای ترویج افکار نو یافته بود. آخوندزاده با شیوه‌ای متاثر از مولیر، پنج نمایشنامه به زبان ترکی نوشت.[۱۳] همچنین وی با نوشتن نخستین رمان ایرانی با عنوان ستارگان فریب خورده - حکایت یوسف شاه سراج در سال ۱۸۵۷ میلادی پیشکسوت نویسندگان این رشته ادبی نیز به شمار می‌آید.
همچنین میرزا آقا تبریزی اولین نمایش‌نامه‌نویس ایرانی است که نمایش‌نامه‌های فارسی نگاشته‌است.
پول کاغذی
در سال ۶۹۳ هجری قمری در دوره گیخاتوخان مغول اولین پول کاغذی به نام چاو در تبریز چاپ شد. اما مردم آن را نپذیرفتند و پس از مدتی چاپ آن متوقف شد.
سکه ماشینی
از سال ۱۲۹۸ هجری قمری ضرابخانه ماشینی به طور رسمی در ایران برقرار و تمام ضرابخانه‌های شهرهای معتبر برچیده شد. فکر ایجاد چنین ضرابخانه، سال‌ها قبل از این تاریخ، یعنی به سال ۱۲۲۲ هجری قمری در زمان ولیعهدی عباس‌میرزا نایب‌السلطنه در تبریز مورد توجه بوده و اقدام به تهیه مسکوک رسمی یا چرخی گردیده ولی به علت گرانی هزینه در حدود ۲۰۰ قطعه سکه سیمین تهیه و ضرابخانه تعطیل شد.
اتاق تجارت
نخستین اتاق بازرگانی ایران نیز در تبریز بنیاد نهاده شده‌است. تاریخ تأسیس اتاق تجارت در تبریز به سال ۱۲۸۵ هجری خورشیدی بر می‌گردد و اولین اتاق تجارت در سطح کشور بوده‌است. اتاق تجارت تهران بعد از اتاق تجارت تبریز بنیاد یافته‌است.
شهربانی
اولین نظمیه یا شهربانی به مفهوم امروزی توسط انجمن ایالتی آذربایجان در سال ۱۳۲۵ هجری قمری در تبریز به وجود آمد. اجلال‌الملک که نماینده انجمن ایالتی آذربایجان بود به سمت نخستین رییس شهربانی انتخاب شد. از جمله کارهای این سازمان انتشار نشریه‌ای بود که به نام «نظمیه تبریز» منتشر شد.
شهرداری
شهرداری تبریز نخستین شهرداری - یا به اصطلاح آن روز، بلدیه - ایران بود که در سال ۱۲۸۷ بنیاد یافت و قاسم خان والی تحصیل کرده دانشگاه سن سیر (saint cyr) فرانسه به عنوان اولین شهردار تبریز انتخاب شد.
تلفن
اولین مرکز تلفن ایران در سال ۱۲۸۰ به همت قاسم خان والی در تبریز ساخته شد که وی چند سال بعد به عنوان اولین شهردار تبریز انتخاب شد.
برق
قاسم خان والی در سال ۱۲۸۱، امتیاز اولین کارخانه برق ایران را برای احداث در تبریز به‌دست آورد. وی در ابتدا توانست اطراف خیابان مجیدی (مجدالملک) را روشن نماید.
کارت اعتباری اتوبوس شهری
اولین شهری در ایران است که اتوبوس‌های شهری آن از کارت‌های هوشمند بدون تماس به جای بلیت‌های کاغذی استفاده می‌کنند.
کارت هوشمند مسابقات فوتبال
اولین شهری در ایران است که برای تماشای مسابقات فوتبال، به جای بلیط کاغذی، از کارت هوشمند غیر تماسی استفاده می شود.
آتش‌نشانی
تبریز نخستین شهر ایران است که دارای آتش‌نشانی است. اولین آتش‌نشانی در تبریز در سال ۱۲۲۱ هجری شمسی هنگامی که نیروهای روسی در تبریز مستقر بودند، ساخته شد. این شهر در حال حاضر دارای ۱۵ ایستگاه آتش‌نشانی است که بر اساس استاندارد جهانی (یک ایستگاه برای هر ۵۰٬۰۰۰ نفر)، شهر تبریز باید ۳۰ ایستگاه داشته باشد
مؤسسه خیریه غیردولتی
اولین و قدیمی‌ترین مؤسسه خیریه غیردولتی در ایران، جمعیت خیریه نوبر تبریز است. این تشکل در سال ۱۳۲۶ توسط عده‌ای از خیرین محله نوبر تبریز با هدف مبارزه با فقر و کمک به مستمندان تأسیس شد و در سال ۱۳۳۱ رسماً به ثبت رسید.
| قلعه ضحاک هشترود | |
|---|---|
 |
|
| نام | قلعه ضحاک هشترود |
| کشور | ایران |
| استان | استان آذربایجان شرقی |
| شهرستان | شهرستان هشترود |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | قلعه |
| دیرینگی | دوره اشکانیان |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره اشکانیان، دوره ساسانیان، دوران‌های تاریخی پس از اسلام |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۲۵۴۴ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ |
قلعه ضحاک در۲۰کیلومتری جنوب شرقی شهرستان هشترود در استان آذربایجان شرقی در ایران واقع شده‌است.
این دژ تاریخی، احتمالاً بازمانده‌ای از دوران اشکانیان، یا معبدی زردشتی و یا محلی برای پادگان نظامی محلی بوده‌است. [۱] طاق این دژ، در کنار آثار به جا مانده در تپه میل ورامین، از نمونه‌های معماری روزگار اشکانی است که سپس‌تر به شکلی کامل‌تر و شکوهمندتر در طراحی ایوان خسرو در تیسفون دیده می‌شود.
نگارخانه
مهمترين اين نگاره‌ها، شاهينی است كه پنجه بر پشت گاو زده و بسيار شبيه به ميترا در آيين مهر است. این نگاره در یک فضای ۱۲۱ متر مربعی به دست آمده است و در کنار آن نگاره‌های دیگری همچون یک سرباز پارتی، سر چند شیر در حال غرش، تصویر یک ایزدبانو، تصویر یک مرد در درون گل نیلوفر یا پرتوهای خورشید، به دست آمده است.
-
گچبری کشف شده در قلعه ضحاک، موزه آذربایجان، تبریز
-
گچبری کشف شده از قلعه ضحاک، موزه آذربایجان، تبریز
-
نگاره گچی از دژ ضحاک، موزه آذربایجان
-
گچبری دژ ضحاک، موزه آذربایجان، رنگهای سرخ و زرد بین گلبرگها هنوز قابل تشخیص هستند
شهرستان خداآفرین یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی است. مرکز این شهرستان، شهر خمارلو است. این شهرستان از ۳ بخش مرکزی، گرمادوز و منجوان تشکیل یافته‌است. خداآفرین تا سال ۱۳۹۰ بخشی از شهرستان کلیبر بود و در این سال از آن جدا شد.
جمعیت این شهرستان در سال ۱۳۸۵ خورشیدی بالغ بر ۳۵٬۷۶۴ نفر بوده که دومین شهرستان کم‌جمعیت استان به‌شمار می‌رود. از این تعداد، ۱۰٬۰۳۴ نفر در بخش مرکزی، ۱۲٬۷۳۷ نفر در بخش گرمادوز و ۱۲٬۹۹۳ نفر در بخش منجوان ساکن بوده‌اند. قسمت‌هایی از دیزمار شرقی که سابقاً تابع دیزمار ارسباران بمرکزیت خاروانا بودند ضمیمه بخش منجوان شده است. مابقی دیزمار شرقی بین بخش مرکزی ورزقان و بخش سیه رود تقسیم شده است.
شهرستان بُناب بُناب یکی از شهرهای جنوبی استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان بناب است. پیشینهٔ آثار تاریخی کشف‌شده در ارتفاعات جنوبی گورستان‌های قره‌قشون به سده‌های هشتم و نهم هجری می‌رسد و نشانگر رونق و آبادانی بناب در عصر صفویان است.
امروزه ساکنان شهر بناب به زبان ترکی آذربایجانی سخن گفته و پیرو دین اسلام و مذهب شیعهٔ دوازده‌امامی هستند.
شهرستان بُناب بُناب یکی از شهرهای جنوبی استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان بناب است. پیشینهٔ آثار تاریخی کشف‌شده در ارتفاعات جنوبی گورستان‌های قره‌قشون به سده‌های هشتم و نهم هجری می‌رسد و نشانگر رونق و آبادانی بناب در عصر صفویان است.
امروزه ساکنان شهر بناب به زبان ترکی آذربایجانی سخن گفته و پیرو دین اسلام و مذهب شیعهٔ دوازده‌امامی هستند.
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| کشور | ایران  |
| استان | آذربایجان شرقی |
| مرکز | بناب |
| نامهای پیشین | سپیگان |
| سال شهرستان شدن | 1367
|
| مردم | |
| جمعیت | ۱۲۵٬۲۰۹ (سال ۱۳۸۵)[۱] |
| زبان‌های گفتاری | |
| مذهب | اسلام |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | از 6.9 تا 19.9 |
| بارش سالانه | 250.9 |
| داده‌های دیگر | |
| سعید برقی | |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۴۱۲ |
| وب‌گاه | www.bonabnews.com |
| شهرها | |
| بناب مرکزی - خوشه مهر | |
| تعداد بخش‌ها | |
| 1 | |
تاریخچهٔ بناب
بر اساس نشانه‌ها و آثار شناخته شده در شهر بناب، قدمت تاریخ و تمدن این شهر به شش هزار سال پیش می‌رسد که به احتمال زیاد اولین قوم آریائی این محل را به جهت آب و هوای معتدل و بارندگیهای سالیانه و زمین‌های مسطح و هموار و قرار گرفتن اراضی در دامنه‌های سهند و سواحل دریاچه ارومیه برگزیده باشند. وضعیت جغرافیائی منطقه و آثار به دست آمده از کاوش‌های محلی نیز با توصیفات شهر تاریخی شیز انطباق دارد. آثار به دست آمده از حفاری‌های قره تپه گزاوشت و قیزلار قلعه سی (قلعه دختران) که یکی از نود و سه تپه باستانی میباشند و همچنین وجود سی و شش غار مربوط به یکدیگر (معماری صخره‌ای صور) که نشانگر زندگی‌های دسته جمعی در دوران ماقبل تاریخ است. همچنین کشف آثار قدیمی مانند ظروف سفالین، فلزی و نشانه‌های تمدن شهری تا عمق چند متری زمین، این سابقه طولانی را تائید می‌کند.
موقعیت جغرافیایی
شهرستان بناب در دامنه کوه سهند و در جلگه‌ای حاصل خیز واقع شده‌است. این شهرستان از سمت شمال به شهرستان عجب شیر، از سمت جنوب به شهرستان ملکان، از سمت شرق به شهرستان مراغه واقع در دامنه کوه سهند و از سمت غرب به دریاچه ارومیه محدود شده‌است.
بناب شهر دوچرخه
این شهرستان به شهر دوچرخه ایران معروف میباشد و هر ساله همایش بزرگ دوچرخه سواری با حضور بیش از۳۰۰۰۰ دوچرخه سوار برگزار شده و در آخر به قید قرعه جوایزی نیز اهدا می‌گردد. بنیانگذار این همایش، رئیس تربیت بدنی وقت بناب در سال ۱۳۷۵، آقای حاج محمد میرزادوست، شهردار سابق بناب میباشد
مركز تحقيقات اتمي بناب
شهرستان بناب دارای تنها مرکز تحقیقات هسته ای در شمال غرب کشور میباشد که ليزر يون آرگون 10 براي نخستين بار در خاورميانه در اين مركز توليد شد. خواندن خبر شماری از فعالیت های این مرکز :
- ساخت و طراحي ليزر
- توليد تايروترون
- جوشكاري پيشرفته مواد فلزي به غيرفلز
- ساخت سنسورهاي حرارتي
- ساخت تويپ اشعه x
- بهينه‌سازي سيستم لايهنشاني نايلون
بناب از دیدگاه ورزشی
شهرستان بناب دارای پتانسیل های ورزشی بسیاری نیز میباشد. از جمله ی این پتانسیل ها میتوان به دارا بودن انواع زمین و پیست های ورزشی اشاره کرد، مانند سالن ورزشی سرپوشیده ی بزرگ و مجلل موجود در مجتمع ورشی بناب که نقشه ی ساخت آن از روی نقشه ی ورزشگاه تیم بارسلونا برداشته شده به منظور برگزاری مسابقات والیبال، فوتسال، بستکبال و ... میباشد، یا مانند زمین برگزاری مسابقال والیبال ساحلی و یا مانند پیست برگزاری مسابقات موتور سواری و سوارکاری.
از دیگر پتانسیل های ورزشی این شهرستان وجود داور های ماهر است که هم اکنون نیز سه تن از داوران این شهرستان جزو داوران مسابقات فوتبال لیگ برتر کشور میباشند. این سه نفر عبارتند از آقایان :
- شاهین حاج بابایی
- رسول رهبر فام
- رحیم شاهین
- کسب مقام دوم بوکس در مسابقات بوکس کشور ترکیه توسط طلبه جوان مجتبی محمد زاده قشلاق و کسب مقام اول کشوری در استانهای خوزستان، شیراز، آذربایجان شرقی، کردستان و کسب مقام اول در مسابقات آمادگی جسمانی ما بین حوزه های علمیه کشور در سال1391 و دریافت جایزه و حکم قهرمانی از طرف سازمان ورزش و جوانان کشور در مجتمع الغدیر تهران و...
همه ی این پتانسیل ها باعث شده اند که مسابقاتی در سطح کشور نیز در این شهر برگزار شود. از جمله :
- مسابقات والیبال ساحلی قهرمانی کشور
- مسابقات فوتبال قهرمانی نوجوانان کشور
- مسابقات پینگ پنگ کشوری
حمل و نقل بناب
بناب با دارا بودن موقعیت استراتژیک در راه مواصلاتی استانهای آذربایجان شرقی و غربی و کردستان، نقش مهمی را در حمل و نقل منطقه به عهده دارد.
کباب بناب
کباب بناب به عنوان مشهورترین کباب ایران شناخته می شود. شعبه هایی از کباب بناب در سرتاسر کشور و حتی در کشورهای خارجی مثل امارات(دبي)و بحرين دایر میباشد
آثار تاریخی
بناب دارای ۲۵ اثر تاریخی ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران است که از این میان، ۸ اثر مورد حفاظت قرار گرفته‌است. از مهم‌ترین آثار تاریخی این شهر میتوان به مسجد مهرآباد، حمام مهرآباد و مسجد میدان (گزاوشت) اشاره کرد. برخی از آثار تاریخی بناب عبارتند از :
- پل پنج‌چشمه:پل پنج چشمه بناب پلي است تاريخي به فاصله 600 متر از ضلع شرقي جاده كمربندي شرق بناب بر روي رودخانه صافي كه عرض آن در اين قسمت به بيش از 60 متر مي رسد قرار گرفته است.
اين پل داراي پنج چشمه بطول 50 متر و عرض 80/4 متر است. پايه ها سنگي و طاقها جناقي و با آجر چهارگوش بنا شده است. كف پل سنگ فرش و در طرفين داراي دست انداز آجري (جان پناه) به ارتفاع يك متر است. تعميرات پل شامل مرمت پايه هاي سنگي - طاقهاي آجري- بدنه هاي طرفين پل- صندوقه كردن و كف سازي روي پل كه بعلت عبور كاميونهاي سنگين آسيب ديده بود به اتمام رسيده است. http://www.tabriz.ir/?PageID=162
- حصار تدافعی شهر
- حمام تاریخی حاج فتح‌الله (حاجي بدلي )كه توسط حاج فتح الله حاجي بدلي به عنوان اولين حمام عمومي بناب تاسيس شد .
- حمام تاریخی مهرآباد (موزه مردم‌شناسی بناب، اولین موزه مردم شناسی استان آذربایجان شرقی)خواندن خبر
- خانه ی تاریخی حاج‌علی بزاز
- خانه ی تاریخی خسروشاهی
- خانه ی تاریخی شیخ قاضی سیف‌العلما
- خانه ی تاریخی نیک‌پی
- قلعه ی دختر
- گورستان تاریخی زوارق
- مسجد اسماعیل‌بیگ
- مسجد جامع گزاوشت
- مسجد جامع مهرآباد
- مسجد گوی
- معماری صخره‌ای صور
- معماری روستای توته‌خانه
- راسته‌بازار
زبان
مردم شهرستان بناب به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند.
پیش شماره تلفنی
پیش شماره تلفنی شهرستان بناب ۰۴۱۲ میباشد.
فاصله تا سایر شهرستان‌ها
شهر بناب، مرکز شهرستان بناب در ۱۱0 کیلومتری شهر تبریز واقع شده‌است. شهر بناب، مرکز شهرستان بناب در ۱6 کیلومتری شهرستان مراغه واقع شده است.
روستاها
در زیر، روستاهای شهرستان بناب به‌ترتیب جمعیت، بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ آمده‌اند.
روستاهای با جمعیت بیش از ۳٬۰۰۰ نفر
ردیف نام روستا دهستان جمعیت رتبه در
دهستان۱ آخوندقشلاق بناجوی غربی 371 ۱ ۲ قره چپق بناجوی شرقی 12023 ۱ ۳ چلقایی بناجوی غربی 3201 1 ۴ روشت بزرگ بناجوی شمالی 5614 ۱ ۵ خوشه‌مهر بناجوی شرقی ۳٬۶۳۳ ۲ ۶ خانه‌برق جدید بناجوی غربی ۳٬۲۳۰ ۳ ۷ بناجوی غربی ۳٬۱۸۹ ۴ روستاهای با جمعیت بیش از ۱٬۰۰۰ نفر
ردیف نام روستا دهستان جمعیت رتبه در
دهستان۸ زاوشت بناجوی شمالی 3380 2 ۹ زوارق بناجوی غربی ۲٬۲۴۷ ۵ ۱۰ تازه‌کند خوشه‌مهر بناجوی شرقی ۱٬۸۱۴ ۳ ۱۱ القو بناجوی شمالی ۱٬۷۱۰ ۳ ۱۲ روشت کوچک بناجوی شمالی ۱٬۴۹۲ ۴ ۱۳ علی‌خواجه بناجوی غربی ۱٬۴۱۸ ۶ ۱۴ خانه‌برق قدیم بناجوی غربی ۱٬۳۰۹ ۷ ۱۵ خلیلوند بناجوی غربی ۱٬۱۸۷ ۸ ۱۶ ینگی‌کند خوشه‌مهر بناجوی شرقی ۱٬۱۳۱ ۴ ۱۷ دیزج پروانه بناجوی شرقی ۱٬۰۲۸ ۵ روستاهای با جمعیت کم‌تر از ۱٬۰۰۰ نفر
ردیف نام روستا دهستان جمعیت رتبه در
دهستان۱۸ دوش بناجوی شمالی ۹65۴ ۵ ۱۹ ینگی‌کند خانه‌برق بناجوی غربی ۸67۵۳ ۹ ۲۰ قشلاق خانه‌برق بناجوی غربی ۸۴۱8 ۱۰ ۲۱ بناجوی غربی ۵8۴۰ ۱۱ ۲۲ توته‌خانه بناجوی شمالی ۵۲98۹ ۶ ۲۳ شورگل بناجوی شمالی ۵98۱۶ ۷ ۲۴ صور بناجوی شمالی ۳۵۰ ۸ ۲۵ کوته‌مهر بناجوی غربی ۳۳۸ ۱۲ ۲۶ حاجی‌مصیب بناجوی غربی ۱۰۲ ۱۳ ۲۷ قره‌زکی بناجوی شمالی ۱۰۰ ۹ ۲۸ قیماس‌خان بناجوی شمالی ۴۷ ۱۰ ۲۹ خانه‌برق عیسی‌خانی بناجوی غربی ۳۴ ۱۴
| ملکان | |
|---|---|
| کشور | ایران |
| استان | آذربایجان شرقی |
| شهرستان | ملکان |
| بخش | بخش=لیلان |
| نام(های) دیگر | ملیکان |
| سال شهرشدن | ۱۳۷۴ |
| مردم | |
| جمعیت | ۲۵٬۳۱۲[ |
| رشد جمعیت | ۱٫۹ درصد (سالانه) |
| زبان گفتاری | ترکی آذربایجانی |
| مذهب | شیعه |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۱۱۰۶۸۷ |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۳۰۲ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۳۳/۳ الی ۸/۸- |
| روزهای یخبندان سالانه | ۹۵ |
| اطلاعات شهری | |
| ره‌آورد | انگور - کشمش |
| پیش‌شماره تلفنی | ۰۴۲۲ |
| شناسه ملی خودرو | ایران ۳۵ |
| تابلوی خوش‌آمد به شهر | |
| (به شهر خوشه‌های طلایی خوش آمدید) | |
 ملکان
روی نقشه ایران
|
|
آب و هوا
کلیبر دارای آب و هوای معتدل کوهستانی بوده و سراسر منطقه را جنگل‌های تنک و مراتع سرسبز پوشانیده و محل ییلاق عشایر دشت مغان و ارسباران(قره داغ) میباشد. این شهرستان تحت تأثیر آب و هوای خزری بوده و اغلب اوقات کوهستان هاای مرتفع را مه غلیظ می‌پوشاند. رود ارس از شمال آن می‌گذرد.
موقعیت جغرافیایی
شهرستان کلیبر با ۳٫۷۰۲ کیلومتر مربع مساحت در ناحیه شمال شرقی استان آذربایجان شرقی واقع شده‌است. این شهرستان از سمت جنوب با شهرستان‌های اهر و ورزقان و از سمت غرب با شهرستان جلفا هم مرز است.
ارتفاعات مهم و پستی و بلندی ها : از لحاظ پستي و بلندي اين شهرستان منطقه اي كوهستاني بوده و رشته كوه اصلي آن با نام قره داغ داراي قلل متعدد با ارتفاعات متفاوت باشد بيشتر قلل اين رشته كوه در دو شهر اهر – كليبر واقع شده و تنها قله سايگرم با ارتفاع 2750 متر در اين شهرستان قرار دارد. قلل ديگر مانند گشت سر (2940 متر) قاضي بلاغ (2700 متر)، شيور (2652 متر)، سارپارق (2860 متر) و زينقالو (2900 متر) در دو شهرستان اهر و كليبر استقرار يافته اند
آثار تاریخی و اماکن دیدنی
قره وانلو:این روستا یکی از متمدن ترین روستاهای باستانی کشور محسوب می شود.
قلعه بابک: یا جمهور. مرکب از قلعه و قصر. بر فراز قله کوهستان به نام قیز قلعه سی در ارتفاع ۲۶۰۰ متری در غرب کلیبر واقع است.
قلعه پیغام: این قلعه در ۱۰ کیلومتری جنوب کلیبر در نزدیکی روستای پیغام بر بالای کوهی که از سه طرف آن پرتگاه است و رود بزرگ کلیبر از پای این کوه می گذرد قرار گرفته است . از ساختمانهای قلعه و دیوار آن آثار کمی باقی مانده است و حفاران و دزدان آثار باستانی همه چیز را تخریب کرده اند .مصالح به کار رفته در برج باروها و سیستم نگهداری آی و آب انبار مشابه قلعه بذ و قلعه آوارسین می باشد . باستان شناسان تاریخ این قلعه را به دوران قبل از اسلام و اشکانیان نسبت داده اند .این قلعه بر تمامی راههای ورودی و خروجی شهر تسلط داشته و تنها راه قدیم و جدید از کنار آن می گذرد .همان طور که از اسم این قلعه بر می آید وظیفه آن نگهبانی در درب ورودی شهر باستانی بَر یا کلیبر کنونی بوده است
قصر وینه: روستای وینه مرکز دهستان منجوان است که طبیعت بسیار زیبا و خاطره انگیز دارد. در ورودی ده بر بلندی کوهی که به رود ارس و قسمت قره باغ و راه اصلی کنار ارس تسلط دارد خرابه های قلعه وینه به چشم می خورد .قصر باشکوه کانتور متعلق به ارمنی ثروتمندی به نام طومانیانس بوده (دوران قاجاریه ) که محل نگهداری غلات و احشام و همچنین محل زندگی در اطاقهای متعدد به چشم می خورد . قصر کانتور در دو طبقه و از سنگهای تراشیده شده به شکل مربع ساخته شده است . تاریخ ساخت یا تعمیر آن در سر درب ورودی سال ۱۹۰۷ میلادی را نشان می دهد . ساختمان این بنا شباهت زیادی به کلیسای سنت استپانوس در جلفا دارد و بی شک قسمتی از ساختمان به عنوان کلیسا کاربری داشته است .
پل های خداآفرین: یکی از آثار قدیمی و مهم شهرستان کلیبر پل های قدیمی و تاریخی خداآفرین می باشد . در نزدیکی شهر خمارلو دو پل قدیمی به چشم می خورد که یکی خراب شده ولی دیگری تعمیر شده است و هنوز هم برای پیاده قابل استفاده است . طول پل سالم ۱۶۰متر است که ۱۲۰ متر متعلق به ایران و ۴۰ متر متعلق به جمهوری آذربایجان است . محل پل ها تنگ ترین معابر رود ارس می باشد که بستر سنگی دارد ولی سایر جاهای محل عبور رود آهکی و نرم است که در آن زمان برای ساختن پل توانایی و امکانات نداشتند . در کتاب های تاریخی آمده است که اعراب نیز برای فتح قفقاز از پل ها استفاده کرده اند . همچنین پادشاهان امرای زیادی در طول تاریخ آن را تعمیر کرده و ازآن استفاده کرده اند که از جمله آ ن پادشاهان : الجایتو سلطان – شاه خدابنده – آقا محمدخان قاجار – جلال الدین ملکشاه و …
مسجد جامع کلیبر: مسجد جامع کلیبر در مرکز شهر قرار دارد . طول بنا ۵۰ متر عرض آن ۳۰ متر می باشد مسجد دارای گنبدی بزرگ است که در گذشته مناره ای به ارتفاع ۴۵ متر و قطر ۱۷ متر داشته که تا سال ۱۳۳۰ شمسی پابرجا بوده . این مناره به علت بمباران روس ها در شهریور ۱۳۲۰ آسیب دیده و در سال ۱۳۳۰ فرو ریخته است .در وسط این مسجد درخت داغداغان تنومندی رشد کرده و سر از وسط مسجد بیرون برآورده بود که در سال ۱۳۴۰ شمسی توسط امناء مسجد معدوم شده است .
قصر آئینه لو: از دیگر جاذبه های تاریخی و مهم و جذاب شهرستان قصر آئینه لو می باشد . این قصر در ته یکی از دره ها در روستای آئینه لو قرار دارد این قصر به ثروتمند معروف ارمنی دوران قاجاریه (طومانیاس) بوده است .از ساختمان با عظمت آن امروزه چیزهای زیادی باقی نمانده است . بنای نیمه سالم و باقی مانده این عمارت که در جهت شمال جنوب ساخته شده است در حدود ۱۲*۲۰ متر می باشد که قسمت جنوبی آن از در اصلی تا جنوب ۵/۶ متر می باشد این ساختمان ۳ طبقه یعنی (قسمت جنوبی) سه طبقه ولی بقیه ساختمان ها ۲ طبقه می باشد . نامگذاری این قصر به نام آئینه لوبه خاطر سقف فلزی و درخشندگی بیش از حد آن بوده و چون مردم برای اولین بار شاهد این چنین سقفی می شدند آن را آئینه لو نامیدند
مقبره شاه قاسم: در صد کیلومتری تپه معروف نادری و در نزدیکی روستای پیره لر به فاصله ۵۰ کیلومتری کلیبر مقبره شاه قاسم بنا شده که گویند برادر حضرت رضا(ع) است.
قلعه دره سی
قلعه دره سی در ۳ کیلومتری جنوب غرب شهرستان در جوار سپهر حماس قلعه بذ قرار دارد . در این مکان علاوه بر سر سبزی و خرمی آبشار های بلند از آب چشمه های کوهستانهای بذ وجود دارد که همه کس را بیشتر شیفته خود می سازد . روح نوازی انواع پرندگان کوچک و بزرگ در دل جنگل در شب و روز نوازشگر گوش گردشگران عزیز می باشد . این تفرجگاه محل زندگانی پرندگانی مانند کبک و پرندگان شکاری مانند شاهین و همین طور پرندگان خوش الحال می باشد که هر ساله پذیرای هزاران هزار میهمان داخلی و خارجی با طبیعت خود می باشد .
اخیرا در این منطقه عملیات اجرایی ساخت تله کابین و مجتمع تفریحی آغاز شده است. این مجموعه بسیار گسترده از بخشهای متنوعی مانند مجموعه تله کابین گردشگری، مجموعه رستوران های سنتی و مدرن، مجموعه اقامتی، مجموعه تفریحی و شهربازی، مجموعه ورزشی، مجموعه دهکده تندرستی، مجموعه شهرک سینمایی و رصدخانه، مجموعه باغ گل، باغ وحش، باغ پرندگان، پارک طبیعت، مجموعه خدمات عمومی و تجاری و فضاهای عمومی تشکیل شده است که در فازهای مجزا و زمان بندی های تعیین شده، اجرا خواهند شد
اقتصاد
فعاليت اقتصادي در داخل شهر بيشتر اختصاص دارد به بخش خدمات شهري. با توجه به موقعيت قرارگيري شهرستان كه از چهار طرف بوسيله كوههاي بزرگ محاصره شده است لذا زمين و سطح مناسب براي كشاورزي بسيار كم مي باشد و كشاورزي بيشتر به صورت ديمي صورت مي گيرد
کشاورزی
بخش كشاورزي شامل گروه هاي عمده فعاليت كشاورزي، شكار و جنگلداري است كه در سطح شهرستان اين بخش حدود 50 درصد از شاغلين را بخود اختصاص داده است. درآمد بخش كشاورزي معمولاً از درصد پايين برخوردار بوده به طوري كه اغلب روستائيان براي كسب درآمد بيشتر و استفاده از امكانات رفاهي به شهر مهاجرت مي كنند. منطقه به خاطر جنگلي بودن و حيواناتي كه در آن هست مردم را به سوي جنگلداري و كسب درآمد از جنگل و شكار هدايت مي كند.
صنعت
اين بخش شامل استخراج معدن، صنعت تامين برق، گاز، آب رساني مي باشد كه در اين بخش بيشترين تعداد شاغلین مربوط به كارگران ساختمان اعم از كارگر ساده، فني و معمار است. بعد از آن صنعت يا ساخت وسايل و تعمير است. در قسمت صنعت تامين گاز، آب و برق شاغلين به تخصصهايي همانند لوله كشي آب، تامين گاز و تامين برق مشغول هستند.
شهرستان ویژه میانه یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی است که در جنوب شرقی آن قرار دارد. شهر میانه مرکز این شهرستان است. جمعیت مرکز شهری برابر با آمار سال نود هجری شمسی ۹۵۵۰۵ نفر است ولی در موقع فصل کاری یعنی ۵ ماه از سال مرکز شهر به بیش از ۱۲۵۰۰۰ نفر می رسد.این شهرستان دارای 2 نماینده در مجلس شورای اسلامی است
جغرافیا
شهرستان میانه، در جنوب شرقی استان آذربایجان شرقی قرار دارد. شهرستان‌های سراب، بستان آباد، هشترود حدود شمالی و غربی آن را می‌پوشاند. حدود جنوبی این شهرستان با قسمتی از جنوب اردبیل هم جوار است. شهرستان خلخال واقع در استان اردبیل نیز همسایه شرقی این شهرستان به شمار می‌رود. گوشه شمال غربی حدود شهرستان میانه از ۸۲ کیلومتری جنوب شرقی تبریز شروع و به طول ۸۰ کیلومتر به سمت جنوب و شرق کشیده می‌شود. مرکز شهر میانه، به خط مستقیم در ۱۳۸ کیلومتری جنوب شرقی تبریز قرار دارد.
شهرستان میانه و مناطق روستایی آن دورافتاده‌ترین نقاط نسبت به مرکز استان به شمار می‌رود این شهرستان در ۴۷ درجه و ۴۲ دقیقه طول شرقی و ۳۷ درجه و ۲۰ دقیقه عرض شمالی، بین دو رشته کوه بزقوش و قافلانکوه واقع شده و ۱۱۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
چگونگی پستی و بلندی کوه‌ها و ارتفاعات مهم
شهرستان میانه، در جنوب رشته کوه بزقوش قرار دارد. ارتفاع عمومی زمین در این شهرستان، از ۷۵۰ متر در منتهی الیه گوشه جنوب شرقی آن دره قزل اوزن تا ۳۳۰۰ متر در قلل رشته کوه بزقوش متغیر است.
شیب عمومی زمین به جز در گوشه جنوب شرقی شهرستان، در کلیه نقاط آن به سمت مرکز (شهر میانه) میباشد و در نهایت تمامی دامنه‌ها به قزل اوزن ختم می‌شوند. از نظر شکل زمین، قلل ۲۵۰۰ الی ۳۳۰۰ متری بزقوش و زمین‌های وسیع و کم شیب پایین آن در غرب دره گرمه چای ویژگی اصلی نیمه شمالی شهرستان را تشکیل می‌دهد. رشته کوه بزقوش، که در قسمت جنوب سبلان و در شمال میانه قرار گرفته و دره علیای تلخه رود از کوه‌های بزقوش میباشد. امتداد این رشته کوه از مغرب به مشرق و به طول ۱۲۰ کیلومتر و ارتفاع آن در اطراف شرقی تا حدود ۳۸۰۰ متر، ولی در طرف غربی از ارتفاع آن کاسته می‌شود و در جنوب شهرستان سراب ۳۱۷۰ متر و در شیشک در حدود ۲۴۵۰ متر ارتفاع دارد. رشته کوه بزقوش در جنوب شهرستان سراب و از خود میانه کاملاً نمایان است و دو دره در طرفین بزقوش قرار گرفته که یکی آجی چای و جلگه سراب است که آن را از سبلان(ساوالان) جدا کرده و دیگر در قارانقوچای میباشد که از بین بزقوش و سهند جاری است.
وضعیت آب و هوایی و میزان بارندگی و وضعیت پوشش گیاهی
شهرستان میانه به جز در دامنه‌های پست دره قزل اوزن، در قسمت میانی و جنوب شرقی که دارای اقلیم خشک و سرد است، همچنینی به جز ارتفاعات بالای ۱۸۰۰ متری بزقوش در شمال که دارای اقلیم ارتفاعات فوقانی میباشد، در سایر مناطق دارای اقلیم خشک سرد میباشد. متوسط بارش سالانه ۳۲۰ میلیمتر در نقاط کم ارتفاع جنوب شرقی و در بالای ارتفاعات بزگوش از ۳۹۳ تا ۶۰۰ میلیمتر متغیر است. متوسط دمای سالانه نیز در این شهرستان، ۳ الی ۵/۱۴ درجه سانتیگراد، در مناطق مختلف آن میباشد.
به طور کلی، مشخصات این شهرستان طبق گزارش سازمان برنامه و بودجه، به شرح زیر میباشد: - حداکثر درجه حرارت متوسط سالانه، ۷/۱۸ درجه سانتیگراد. - حداقل متوسط درجه حرارت سالانه، ۹/۴ درجه سانتیگراد. - حداقل میزان میزان رطوبت نسبی هوا، ۴۸ درصد - حداکثر میزان رطوبت نسبی هوا ۶۸ درصد. - از نظر پوشش گیاهی، دارای انواع و اقسام گیاهان خودرو میباشد که حدود ۴۰ رقم انواع گیاه را دربر می‌گیرد. از جمله: کنگر وحشی، علف آبه، چچم یا چچن، بولاغ اوتی، کاکوتی، بومادران، مرضه کوهی، قازآیاغی، ترشک، اسپند، خاکشیر، ریواس، پونه، نعناع کوهی، درمنه و کاکوتی و... میباشد.
منابع آب شهرستان
منابع آب‌های سطح الارضی و رودخانه‌های میانه و میزان آب دهی آن به شرح زیر است: ۱- رودخانه شهری چای یا شهر چایی، با ۱۳۰ میلیون مترمکعب ۲- قرنقوچای با ۵۱۰ میلیون مترمکعب ۳- رودخانه آیدوغموش با ۱۵۰ میلیون متر مکعب ۴- رودخانه قزل اوزن با ۱۲۵۰ میلیون متر مکعب ۵- گرمه چای (گرمرود) با ۳۰۰ میلیون متر مکعب
همه این رودخانه‌های از طریق قزل اوزن به دریای خزر وارد می‌شوند. علاوه بر این‌ها چندین رود کوچک دیگر از جمله رودخانه شیخ احمد ترکمان، صومعه، اشلق، قوری چای که از رشته کوه بزگوش سرچشمه گرفته و به رودخانه قزل اوزن می‌ریزند.
تعداد چشمه‌های کوچک و بزرگ و در حدود ۲۹۶ رشته قنات، با عمق، طول و میزان آب نسبتا، کم در قسمت‌های مختلف شهر و روستا پراکنده هستند که بخشی از آب مورد نیاز شهرستان را تامین می‌نمایند.
تعداد بخش‌ها، دهستانها و نقاط روستایی
شهرستان میانه مرکز فرمانداری ویژه دارای چهار بخش به نامهای بخش مرکزی، بخش ترکمانچای، بخش کاغذکنان و بخش کنداون میباشد.
بخش مرکزی دارای هفت دهستان و بخش ترکمانچای دارای چهار دهستان و بخش کاغذکنان و کندان هریک دارای سه دهستان میباشد. بدین ترتیب مجموع دهستانهای شهرستان میانه، به ۱۷ دهستان می‌رسد که کلاً ۵/۴۴۷۷ کیلومترمربع مساحت دارد وبزرگ ترین شهرستان استان آذربایجان شرقی است. در کل شهرستان میانه ۴۰۳ آبادی وجود دارد که ۵۰ آبادی خالی از سکنه میباشد.
.: Weblog Themes By Pichak :.
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
